Theater De Nieuwe Vorst

Het monumentale pand uit 1870 aan de Willem II Straat is gebouwd als woonhuis in opdracht van lakenfabrikant Adriaan Pieter Ledeboer. De vrijstaande villa met grote tuin behoort tot de eclectische stijl. Na enkele jaren werd de villa verkocht aan de familie Bogaers die een lakenfabriek aan de achterzijde van het pand aan de Telefoonstraat bezat. In deze periode zijn er diverse uitbreidingen uitgevoerd.

Rond de jaren ’50 veranderd het pand van functie en werd het gebruikt als kantoor. Hiervoor wordt aan de achterzijde de bestaande serre vergroot en de veranda gesloten en voorzien van een tweede bouwlaag. In 1952 wordt er aan de noordzijde een nieuwe kantoorvleugel gebouwd. Enkele jaren later veranderde het gebouw wederom van eigenaar, en opende de Kamer van Koophandel hier een van zijn vestigingen. 

In 1996 wordt het pand ingericht voor het bestuur, directie en administratie van de Tilburgse Kunststichting, tegenwoordig Stichting de Nieuwe Vorst. Het gebouw wordt getransformeerd tot theater, waarbij er aan de achterzijde een nieuw vlakkevloertheaterzaal wordt gebouwd, met glazen galerij en entree aan de voorzijde. In 2007 wordt het pand nogmaals uitgebreid met een serre richting de binnentuin, en wordt het interieur vernieuwd. Door de vele functiewijzigingen en uitbreidingen kan het gebouw gelezen worden als ‘kralenketting’ van bouwdelen en -stijlen.

In de loop der tijd zijn de wensen van de Gemeente als eigenaar en De Nieuwe Vorst als gebruiker veranderd. Zo had het theater voornamelijk behoefte aan een eenduidige en herkenbare hoofdentree, waarin de toegankelijkheid inpandig is opgenomen. De zichtbaarheid van de theaterfunctie en de omsloten binnentuin waren door de gesloten gevels moeilijk zichtbaar voor bezoek. In de oorspronkelijke villa ligt de vloer van de begane grond op ongeveer anderhalve meter hoogte ten opzichte van de straat. Hierdoor was het lezen van de theaterfunctie en de activiteit moeilijk voor het publiek.

De hoofdentree wordt verplaatst van de Willem II-straat naar de Girostraat. Hierdoor ontstaat er meer lucht voor een royale ontvangstruimte met directe toegang tot de horecagelegenheid. Vanuit deze gelijkvloerse foyer is ook directe toegang mogelijk tot de ticketbalie, grote zaal, toiletten en lockers. In de zomerperiode is ook de tuin vanuit de hoofdentree direct toegankelijk, waardoor de vindbaarheid hiervan onder het publiek wordt vergroot. Vanaf de bar heeft het personeel goed overzicht over de entree, ticketbalie, binnentuin en rode salon. Het nieuwe volume heeft een eigentijds en sober karakter.

Door deze vrij te houden van de bestaande erker, blijft de oorspronkelijke symmetrische opzet van de villa leesbaar vanaf de Willem II-straat en is het nieuwe volume zelfstandig. De eenvoud van de lamellenstructuur zorgt voor een eenduidige oplossing. Ter plaatse van de voorgevel staan de lamellen haaks op de gevel, zodat de theaterfunctie direct zichtbaar is vanaf de Willem II-straat. De individuele rotatie van de lamellen in de Girostraat zorgen voor extra zichtbaarheid vanaf de hoek, en beginnen zich bij beweging in de richting van de Girostraat te verdraaien om aandacht te trekken richting de hoofdentree. Doordat de vormgeving van de entree afwijkend is, wekt deze nadrukkelijk de aandacht en zal deze ook vanaf de Willem-II straat gevonden worden. Een bijkomend voordeel van de lamellenstructuur is de functie als zonwering bij de hoogste zonnestand van de dag ter plaatse van de zuidgevel. Qua kleurgebruik zijn beide bouwdelen zacht in tint, terwijl de materialisering en vormentaal de twee in een spannend contrast brengen.
Samen met de herziening van het installatieconcept een goede stap zetten in de richting van een duurzaam en toekomstbestendig gebouw.